11 Δεκ 2012 ΧΥΤΑ Ελληνικού
Η ορθολογική διαχείριση των στερεών αποβλήτων της κοινωνίας μας είναι μια αναντίρρητη αναγκαιότητα. Η διαχείρισή τους με ανεκτούς περιβαλλοντικούς όρους στην χώρα μας καθυστέρησε υπερβολικά και έτσι αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε κυρώσεις για την ολιγωρία αυτή.
Το ΤΕΕ\ΤΗ – συμβάλλοντας κριτικά για σωστό και επιστημονικά τεκμηριωμένο σχεδιασμό των έργων και κάτω από την περιβαλλοντικά απαράδεκτη συνέχιση λειτουργίας του ΧΑΔΑ της Δουρούτης - συνετέλεσε στην ολοκλήρωση του έργου με εφαρμογή όλων των προδιαγραφών, ώστε να δοθεί χρόνος για τον σχεδιασμό της διαχείρισης των απορριμμάτων με πιο σύγχρονη μέθοδο. Δηλαδή, τον σχεδιασμό και υλοποίηση ολοκληρωμένης πρότασης συλλογής, διαλογής, επεξεργασίας και διάθεσης των υπολειμμάτων των στερεών αποβλήτων.
Έτσι το ΤΕΕ\ΤΗ συνέβαλε στον εξορθολογισμό της αντιμετώπισης των προβλημάτων και στην άμβλυνση των αντιθέσεων, το έργο συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε πριν ένα χρόνο περίπου, βάζοντας ένα τέλος στην απαράδεκτη ύπαρξη και λειτουργία του ΧΑΔΑ Δουρούτης. Η περιοχή απέκτησε τον μοναδικό χώρο απόθεσης των απορριμμάτων της με περιβαλλοντικά αποδεκτούς όρους.
Κατά την διάρκεια της δοκιμαστικής λειτουργίας παρουσιάστηκαν φαινόμενα ρύπανσης στην πηγή Λεύκας και σε πηγή στον πόδα του επιχώματος. Τα αίτια των φαινομένων και ο έλεγχος των έργων και εγκαταστάσεων έτυχαν εμπεριστατωμένης διερεύνησης που πραγματοποιήθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες και από την επιστημονική επιτροπή που συστήθηκε γι’ αυτόν τον λόγο.
Η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ\ΤΗ σε συνεδρίασή της ενημερώθηκε από τους επίσημους υπηρεσιακούς φορείς και την επιστημονική επιτροπή, για τους ελέγχους, τα πορίσματα και τις απαντήσεις τους σε όσα έχουν διατυπωθεί και κατέληξε ότι:
- Δεν διαπιστώθηκαν προβλήματα διαρροής στο κύτταρο. Αυτό, μελλοντικά, εξασφαλίζει τον βασικό παράγοντα λειτουργίας του σήμερα κατασκευασμένου έργου, που χρονικά από την πρόταση – παρέμβαση του ΤΕΕ\ΤΗ περιορίζεται μέχρι την ολοκλήρωση των έργων επεξεργασίας των στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ).
- Η έναρξη της δοκιμαστικής λειτουργίας, κρίσιμο σημείο του όλου έργου, έγινε χωρίς οργανωμένο σχέδιο που λάμβανε υπόψη του τις επερχόμενες δυσμενείς καιρικές συνθήκες και χωρίς αρχικούς ελέγχους. Αποτέλεσμα η κρίσιμη κατάσταση του συστήματος που παρουσιάστηκε την Άνοιξη του 2012.
- Η λειτουργία του ΧΥΤΑ είναι ένα ευαίσθητο και πολύπλοκο έργο που απαιτεί εμπειρία, επιστημονική στελέχωση, παρακολούθηση και διορθωτικές κινήσεις σε καθημερινή βάση.
- Μέχρι και σήμερα η λειτουργία της εγκατάστασης του βιολογικού καθαρισμού δεν πέτυχε τις προβλεπόμενες, από την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων και την μελέτη, αποδόσεις. Ορθή και επιμελής λειτουργία του ΧΥΤΑ κατά την τρέχουσα υγρή περίοδο του χρόνου και την ξηρή του καλοκαιριού που ακολουθεί, σε συνδυασμό με τα έργα απομάκρυνσης των όμβριων τμήματος της επιφάνειας του κυττάρου που ήδη έχουν γίνει, θα αποδείξει αν απαιτηθεί, ποιες από τις εναλλακτικές παρεμβάσεις θα πρέπει να εφαρμοστούν από όσες έχουν προταθεί (της συλλογής ή περαιτέρω επεξεργασίας των στραγγισμάτων με παράλληλη εξεύρεση τρόπων διάθεσης τους ή και η μεταφορά τους στην ΜΕΛ Ιωαννίνων). Οι εναλλακτικές αυτές παρεμβάσεις θα πρέπει από τώρα να διερευνηθούν και κοστολογηθούν.
- Το έργο για την προστασία των πρανών του επιχώματος που προβλέπεται από την μελέτη, πρέπει άμεσα να υλοποιηθεί. Η εξεύρεση των πόρων για τα έργα αυτά πρέπει να είναι μέριμνα όλων των εμπλεκόμενων στην υλοποίηση του έργου φορέων.
Από την κείμενη νομοθεσία η λειτουργία του έργου ανατίθεται στον Αναγκαστικό Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) 1ης διαχειριστικής ενότητας Περιφέρειας Ηπείρου (Ν. Ιωαννίνων). Τα διαδικαστικά προβλήματα πρέπει να επιλυθούν και η παράδοση – παραλαβή είναι απαραίτητο να ολοκληρωθεί τάχιστα. Όμως ο ΦΟΔΣΑ πρέπει να αποκτήσει και να έχει στην διάθεσή του τα οικονομικά μέσα και την κατάλληλη επιστημονική στελέχωση που είναι απαραίτητα για την επίτευξη του έργου του. Την ευθύνη αυτή επωμίζονται και πρέπει να την τιμήσουν όλοι οι Δήμοι που εξυπηρετούνται από τον ΧΥΤΑ Ελληνικού.
Ο ΦΟΔΣΑ πρέπει να επιλέξει τις καλύτερες δυνατές λύσεις ώστε να επιτελέσει το έργο του με όσα οι κείμενες διατάξεις και η πρακτική επιβάλλουν. Απαιτείται η λειτουργία του ΧΥΤΑ Ελληνικού να γίνεται με πλήρη εφαρμογή των κανόνων που ισχύουν γενικά και των ειδικών όρων που έχουν καθοριστεί για το συγκεκριμένο έργο. Ο ΦΟΔΣΑ μπορεί να συμπράξει με προγραμματικές συμβάσεις με άλλους φορείς που διαθέτουν επιστημονικό προσωπικό, για την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων και τη λειτουργία του ΧΥΤΑ Ελληνικού.
Η ανάθεση σε ανάδοχο της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Ελληνικού θα απεμπλέξει τον ΦΟΔΣΑ από προβλήματα οργάνωσης, προσωπικού και διεύθυνσης του και θα περιορίσει το κόστος λειτουργίας και την αβεβαιότητά του.
Η επίβλεψη από τον ΦΟΔΣΑ του αναδόχου πρέπει να είναι συνεχής και εμπεριστατωμένη με την κατάλληλη επιστημονική στελέχωση.
Η διαφάνεια στις αποφάσεις, τις εντολές και τα στοιχεία ελέγχου είναι προϋπόθεση ώστε το έργο να λειτουργεί με τους όρους που μελετήθηκε και αδειοδοτήθηκε.
Η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ\ΤΗ απευθύνεται στην Περιφέρεια, στους Δήμους και κυρίως στον Φορέα Διαχείρισης να αναλάβουν τις ευθύνες τους, όποιες και αν είναι αυτές, ώστε η λειτουργία του έργου (την μοναδική λύση που έχουμε στην περιοχή για αποδεκτή διαχείριση των απορριμμάτων) να ανταποκριθεί στην αναγκαιότητα ορθολογικής και περιβαλλοντικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Να αποδείξουν στην κοινωνία ότι η διαχείριση και λειτουργία του σημαντικού αυτού έργου γίνεται μακριά από υπεκφυγές και σκοπιμότητες, με διαφάνεια και επιστημονική επάρκεια. Οτιδήποτε άλλο, είτε θα είχε περιβαλλοντικό κόστος, είτε θα επιβάρυνε τον ήδη δοκιμαζόμενο πολίτη με υπερβολικό οικονομικό κόστος.
Η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ\ΤΗ παρακολουθεί την εξέλιξη και την πορεία της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Ελληνικού και είναι διατεθειμένη να συμβάλει εποικοδομητικά σε ότι της ζητηθεί. Δεν ξεχνά και υπενθυμίζει ότι ο τελικός στόχος είναι: η διαμόρφωση στο κοινωνικό σύνολο περιβαλλοντικής συνείδησης και πρακτικών και η ολοκλήρωση του σχεδιασμού και η υλοποίηση του συνολικού προγράμματος διαλογής, συλλογής, εργοστασίου επεξεργασίας (στην θέση που έχει χωροθετηθεί) και διάθεσης του υπολείμματος των στερεών αποβλήτων της Περιφέρειας.